Përmbledhje e Rekomandimeve të Politikës për Kërpin Industrial nga OKB

Meqenëse tregu global për kërpin industrial (kanabisin industrial) pritet të rritet nga $9.47 miliard në 2024 në një shifër mbresëlënëse prej $72.57 miliard deri në 2033¹, Shqipëria është në pozita të favorshme për të përfituar nga kjo industri që po zgjerohet me shpejtësi.

Organizata e Kombeve të Bashkuara ka paraqitur disa rekomandime politike në raportin e UNCTAD-it të titulluar “UN Commodities at a Glance: Special Issue on Industrial Hemp.”² Këto rekomandime janë të dizajnuara për të ndihmuar politikanët shqiptarë në krijimin e një kornize të fortë për kërpin industrial, e cila mund të rrisë ndjeshëm zhvillimin rural, prodhimin dhe sektorët e përpunimit të ushqimit.

Kuptimi i Potencialit të Tregut Global të Kërpit

Rritja e shpejtë e tregut global të kërpit paraqet një mundësi unike për Shqipërinë, veçanërisht ndërsa legjislacioni në nivele kombëtare dhe ndërkombëtare po hap tregje të reja për prodhuesit bujqësorë. Duke sqaruar statusin ligjor të kërpit industrial në lidhje me llojet e tjera të kanabisit, Shqipëria mund të zvogëlojë rreziqet financiare për prodhuesit vendas dhe të inkurajojë investimet në këtë sektor. Politikanët duhet të kuptojnë se zinxhirët e vlerës së kërpit mund të stimulojnë rritjen ekonomike në komunitetet rurale, duke krijuar vende pune dhe duke përmirësuar jetesën.

Përmirësimi i Disponueshmërisë së Informacionit mbi Kërpin

Një hap i rëndësishëm për Shqipërinë është përmirësimi i disponueshmërisë dhe aksesit në informacionin rreth prodhimit të kërpit. Aktualisht, të dhënat publike janë të pakta dhe përqendrohen kryesisht në produkte standarde si fibra kërpi dhe fara kërpi. Politikanët duhet të mbështesin përfshirjen e kategorive të tjera në klasifikimet ndërkombëtare, duke përfshirë farat e kërpit, vajrat dhe produkte të tjera. Kjo do të përmirësojë jo vetëm transparencën e tregut, por gjithashtu do të mbështesë vendimmarrjen e informuar për prodhuesit dhe investitorët e kërpit.

Krijimi i një Kornize të Qartë Rregullatore për Kërpin

Është thelbësore të rregullohen kufijtë e THC në produktet përfundimtare në vend që në vetë bimën. Kjo qasje do të lejojë një gamë më të gjerë llojesh kërpi, që janë më të përshtatshme për kushtet mjedisore shqiptare. Duke u përqendruar në rezultatet e produkteve, Shqipëria mund të inkurajojë inovacionin dhe zhvillimin e produkteve të reja të bazuara në kërp, të cilat përmbushin kërkesat e konsumatorëve, duke siguruar njëkohësisht sigurinë dhe përputhshmërinë.

Strategjia e Kërpit të Plotë

Shqipëria ka bërë tashmë përparim në miratimin e një kornize rregullatore me Ligjin për Kanabisin 61/2023, i cili mbështet një strategji të kërpit të plotë. Ky qasje thekson shfrytëzimin e tërë bimës së kërpit për prodhimin e produkteve të ndryshme, në vend që të përqendrohet vetëm në pjesë specifike si kërcelli ose farat e kërpit. Duke maksimizuar vlerën ekonomike të kulturave të kërpit industrial përmes një portofoli të gjerë produktesh, kjo strategji promovon qëndrueshmërinë dhe inkurajon inovacionin në industri.

Promovimi i Qëndrueshmërisë

Qëndrueshmëria është një parim thelbësor i çdo politike lidhur me kërpin. Kultivimi i kërpit ofron përfitime mjedisore të shumta, duke përfshirë dekontaminimin e tokës dhe absorbimin e CO2, duke e bërë atë një kandidat të shkëlqyer për strategjitë e lehtësimit të ndryshimeve klimatike. Politikanët duhet të japin prioritet praktikave të qëndrueshme që mbrojnë biodiversitetin dhe sigurojnë një shpërndarje të drejtë dhe të barabartë të përfitimeve që rrjedhin nga prodhimi i kërpit.

Zhvillimi i një Zinxhiri Vlerash për Kërpin Industrial

Duke marrë parasysh shumëllojshmërinë e kërpit industrial, Shqipëria duhet të shqyrtojë krijimin e zinxhirëve të vlerës kombëtarë ose rajonalë për kërpin që shfrytëzojnë aplikimet e ndryshme të bimës. Kjo do të lehtësonte zhvillimin e tregjeve primare dhe sekondare, duke ndihmuar në zvogëlimin e rreziqeve të lidhura me volatilitete të tregut. Politikanët gjithashtu duhet të eksplorojnë skemat e kompensimit të karbonit për të mbështetur financiarisht më tej kultivimin e kërpit, duke e lidhur motivimin ekonomik me objektivat mjedisore.

Inkurajimi i Bashkëpunimit Rajonal

Bashkëpunimi rajonal mund të përmirësojë ndjeshëm efektivitetin e politikave të kërpit të Shqipërisë. Bashkëpunimi me vendet fqinje për të krijuar zinxhirë të qëndrueshëm të prodhimit dhe furnizimit me kërp mund të ndihmojë në kapërcimin e barrierave të aksesit në treg dhe përmirësimin e konkurrencës. Për shembull, partneritetet me vende që kanë krijuar kapacitete për përpunimin e kërpit mund të lehtësojnë zhvillimin e zinxhirëve të vlerës lokale, duke siguruar që produktet shqiptare të kërpit të përmbushin standardet ndërkombëtare të cilësisë.

Mbështetje për Bujqit e Vegjël

Angazhimi i bujqve të vegjël në kultivimin e kërpit industrial është thelbësor. Politikanët duhet të përqendrohen në krijimin e kooperativave që fuqizojnë këta fermerë dhe promovojnë praktikat bujqësore të qëndrueshme. Për më tepër, duhet t’i kushtohet vëmendje të veçantë politikave që ndihmojnë gratë dhe grupet vulnerabël në pjesëmarrjen në kultivimin dhe përpunimin e kërpit.

Shfrytëzimi i Potencialit të Kërpit Industrial

Potenciali i kërpit industrial në Shqipëri është i madh, duke ofruar mundësi për rritje ekonomike, qëndrueshmëri mjedisore dhe zhvillim social. Duke zbatuar rekomandimet e politikave të OKB-së, politikanët shqiptarë mund të krijojnë një ambient mbështetës për industrinë e kërpit që të lulëzojë, duke përfituar në fund të fundit komunitetet rurale dhe duke përmirësuar qëndrueshmërinë ekonomike të vendit. Realizimi i kësaj mundësie do të kërkojë një përpjekje bashkëpunuese midis qeverisë, palëve të interesuara në industri dhe komuniteteve lokale për të siguruar që Shqipëria të mund të shfrytëzojë plotësisht avantazhet e kësaj kulture shumëllojshmëri.

Referencat: